හැඳින්වීම

ශ්‍රී ලංකා

වේ නානක විද්‍යාවේ (නුමිස්මැටික්ස්) ඉතිහාසයේ වඩාත්ම සිත්ගන්නාසුලු සහ සංකීර්ණ පරිච්ඡේදයක් වන්නේ බ්‍රිටිශ්-ඉන්දියානු කාසිවල යුගයයි. 1825 සිට 1951 දක්වා කාලයක් පුරා අපේ රටේ භාවිත වූ මෙම කාසි, එකල ශ්‍රී ලංකාවේ (සිලෝන්) සමාජ-ආර්ථික පරිවර්තනයේ නිහඬ සාක්ෂිකරුවන් වේ.

අද අපි මෙම අගනා කාසි සම්භාරය ගැන සවිස්තරාත්මකව පරීක්ෂා කරමු.

ඓතිහාසික සන්දර්භය

යටත් විජිතකරණයේ ආරම්භය

1796 දී ඉංග්‍රීසීන් ලන්දේසීන්ගෙන් මුහුදු වෙරළබඩ ප්‍රදේශ අත්පත් කරගත් අතර, 1815 දී සෙංකඩගල රාජධානිය මුලුමනින්ම අත්පත් කරගැනීමත් සමගම ශ්‍රී ලංකාව සම්පූර්ණයෙන්ම ඉංග්‍රීසි

පාලනය යටතට පැමිණියේය.

මුදල් ක්‍රම ඒකීකරණය

1825 වසරේ වැදගත්කම:

• ඉන්දියානු රුපියල ක්‍රමය නිල වශයෙන් හඳුන්වා දීම

• ප්‍රාදේශීය මුදල් ක්‍රම (කහාපණ,පොලොන්නරුව යුගයේ මස්ස කාසි,පෘතුගීසි කාසි ලාරින්, ) ක්‍රමයෙන් අවලංගු කිරීම

• දකුණු ඉන්දියා සමාගමේ මුදල් ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කිරීම

කාසි වර්ගීකරණය සහ ලෝහ විශ්ලේෂණය

රිදී කාසි (Silver Coins)

තඹ/පිත්තල කාසි (Copper/Bronze Coins)

ප්‍රධාන වර්ග:

• 1 ඇනා (1/16 රුපියල) - 17.8g, තඹ/පිත්තල

• 1/2 ඇනා (1/32 රුපියල) - 8.9g, තඹ/පිත්තල

• 1/4 ඇනා (1/64 රුපියල) - 4.5g, තඹ

• 1 පයිසා (1/64 රුපියල) - 2.3g, තඹ1/2 පයිසා (1/128 රුපියල) - 1.2g, තඹ

නිර්මාණ ලක්ෂණ සහ  විශ්ලේෂණය

ඉදිරි මුහුණ (Obverse) විශ්ලේෂණය

රාජකීය ප්‍රකාර අනුක්‍රමය:

1. වික්ටෝරියා රැජින (1837-1901)

• තරුණ ප්‍රකාරය (1840-1860)

• මධ්‍යම වයස් ප්‍රකාරය (1860-1880)

• වෘද්ධ ප්‍රකාරය (1880-1901)

• 
  

1. එඩ්වර්ඩ් රජු VII (1901-1910)

• Crown සහිත ප්‍රකාරය

• "EDWARD VII KING AND EMPEROR" අකුරු

  
  

2. ජෝර්ජ් V රජු (1910-1936)

• Crown සහිත ප්‍රකාරය (1911-1936)

• "GEORGE V KING EMPEROR" අකුරු

  
  

3. ජෝර්ජ් VI රජු (1936-1952)

• Crown රහිත ප්‍රකාරය

• "GEORGE VI KING EMPEROR" අකුරු

  
  

  
  

පිටුපස (Reverse) ලක්ෂණ

දකුණු ඉන්දියා සමාගම් යුගය (1825-1858):

• "EAST INDIA COMPANY" ලිඛිත ලේබලය

• සමාගමේ coat of arms

• වටිනාකම ඉංග්‍රීසි සහ දේවනාගරී අකුරුවලින්

බ්‍රිතාන්‍යය රාජ යුගය (1858-1947):

• "INDIA" ලිඛිත ලේබලය

• Imperial Crown සහ වටපිටාව

• වටිනාකම ද්විභාෂා ලෙස

දුර්ලභත්වය සහ සමුදායම (Rarity & Collectibility)

අධික දුර්ලභ කාසි

• 1840 WW රිදී රුපියල - විවිධ mint marks සමග

• 1862 dot variety කාසි - විශේෂ ආරක්ෂක ලකුණු සමග

• 1918-I 1/4 රුපියල - Bombay mint error coins

 මධ්‍යම දුර්ලභ කාසි

• වික්ටෝරියා රැජිනගේ අග වර්ෂ (1890-1901)

• එඩ්වර්ඩ් VII සම්පූර්ණ set (1903-1910)

• ජෝර්ජ් V ආරම්භක වර්ෂ (1911-1915)

සාමාන්‍ය නමුත් වැදගත් කාසි

• ජෝර්ජ් VI යුගයේ අග කාසි (1940-1947)

• සාමාන්‍ය date varieties

• Calcutta mint සාමාන්‍ය කාසි

Mint Marks සහ නිෂ්පාදන ස්ථාන