Wijayabahu Coins
පොලොන්නරුව යුගයේ කාසි භාවිතය සහ විජයබාහු රන් මස්ස කාසිය පිළිබඳ විස්තරාත්මක විශ්ලේෂණය
ඓතිහාසික පසුබිම
පොලොන්නරුව යුගය (11-13 සියවස) ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසයේ අතිශය වැදගත් කාල පරිච්ඡේදයකි. මෙම කාලය තුළ ශ්‍රී ලංකාව විරුද්ධවාදී ආක්‍රමණයන්ගෙන් මුදා ගැනීම සිදු වූ අතර පසුව වෙළඳාම හා ආර්ථික වශයෙන් සමෘද්ධිමත් කාල පරිච්ඡේදයක් බවට පත් විය. ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය අනුරාධපුර, පොලොන්නරුව සහ මහනුවර යන යුග වශයෙන් බෙදා ඇතත්, මේ කිසිදු කාලයක මුළු රට එක රජෙකු යටතේ පාලනය නොවීය. ප්‍රධාන වශයෙන් කොට්ටේ යුගය දක්වා ප්‍රධාන පාලන බල අධිකාරය අත්පත්කර ගැනීම සිදුකරගෙන ඇත්තේ චෝල රාජ පරම්පරාව ප්‍රධාන කොටගත් ද්‍රවිඩ සංගමයේ සෙසු සාමාජිකයින් බව පෙනීයයි.
විජයබාහු I රජතුමා සහ පොලොන්නරුව යුගයේ ආරම්භය
විජයබාහු I (ක්‍රි.ව. 1055-1110) ශ්‍රී ලංකාවේ කැපීපෙනෙන රජවරුන් අතරින් කෙනෙකි. ඔහුගේ ළමා කාලයේ නම කිත්ති විය. වයස අවුරුදු 13දී ඔහු ප්‍රඥාවෙන් හා ශූරත්වයෙන් පිරිපුන් දුනු හසුරුවන්නෙකු විය. අවුරුදු 17දී රුහුණු රජ ලෙස ප්‍රකාශයට පත් වී, ඔහුගේ පාලනයට විරුද්ධ ප්‍රතිවාදීන්ගෙන් රට මුදා ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය සැලසුම් කටයුතු සිදු කළේය. අවුරුදු 19ක නිරන්තර සටන් කිරීමෙන් පසු පොලොන්නරුව හා අනුරාධපුරය ප්‍රතිවාදීන්ගෙන් නිදහස් කර ගැනීමට ඔහු සමත් විය.
මෙතෙක් රුහුණේ රජ ලෙස කිරීටය පැළඳ සිටි විජයබාහු, අනුරාධපුරයේදී ලංකාවේ රජ ලෙස කිරීටය පැළඳ පොලොන්නරුව සිය පාලන මධ්‍යස්ථානය ලෙස තෝරා ගත්තේය. ප්‍රතිවාදීන්ගෙන් රට මුදාගත් පසු, ඔහු සිය සිංහාසනයට පත් වූ විට පැවති අරාජික තත්ත්වය හා දුක්ඛිත තත්ත්වය වෙනුවට සාමය, සාමාදානය හා සමෘද්ධිය ඇති කළේය.
කාසි භාවිතය හා විජයබාහු රන් මස්ස කාසිය
ශ්‍රී ලංකාවේ මුදල් ඉතිහාසයේ "කහවණු" සහ රන්මසු කාසි වැදගත් ස්ථානයක් ගනී. කහවණු යනු ශ්‍රී ලංකාවේ මුල් කාලයේ (අනුරාධපුර යුගය) කාසි වර්ගයක් වන අතර රන්මසු කාසි මධ්‍යකාලීන (පොලොන්නරු) යුගයේ සිට මුදල් ගණුදෙනුවලදී භාවිතා වී ඇති බවක් පෙනීයයි. මෙම කාසි නිකුත් කිරීම ක්‍රි.ව. 990දී රාජරාජ චෝල ලංකාවට පැමිණීමට පෙර ආරම්භ වී, චෝලයින් දිවයින පාලනය කළ කාලය (ක්‍රි.ව. 1017-1070) පුරාවටම සිදු කර ඇති අතර, විජයබාහු (ක්‍රි.ව. 1055-1110) විසින් ක්‍රි.ව. 1070දී යළි ඔහුගේ පාලන බලය ස්ථාපිත කිරීමෙන් පසුව ඊට සමාන කාසි මගින් දිගටම පවත්වාගෙන ගියේය. ඔහුගේ පාලන කාලය තුලදී ශ්‍රී විජයබාහු ලෙස නම කාසියේ සදහන් කිරීම පමණක් ප්‍රධාන වෙනස්කම වන අතර මස්ස කාසියේ අනිකුත් සියලු ලක්ෂණ ශ්‍රී රාජරාජ කාසියට බොහෝ සෙයින් සමානකම් දක්වන බව පෙනී යයි.
ඔහු සිය රාජ්‍ය පාලනයේ පහළොස්වන වසරේදී, ක්‍රි.ව. 1070 දී රට එක්සේසත් කළ විට, පළමුව දුර්වල රන්වලින්, පසුව රිදීවලින්, හා තඹවලින් කාසි නිෂ්පාදනය කරන ලදී. විජයබාහු I රජුට පසු රාජ්‍ය පාලනය කළ නව රජවරුන් හා එක් රැජිනක් කාසි රටාව වෙනස් නොකළ අතර, ඔවුන්ගේ නම පමණක් වෙනස් කළහ.
මෙම රන් මස්ස කාසිය පිළිබඳව විශේෂ ලක්ෂණ අධ්‍යයනය කරන විට:
විජයබාහු රන් කාසිවල පැරණිබව: මැදකාලීන රන් කාසි ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණි අගනුවර වන අනුරාධපුරය, පොලොන්නරුව සහ රුහුණ වැනි ස්ථානවලින් සොයාගෙන ඇත. මෙම ශ්‍රී ලංකාවේ මැදකාලීන රන් කාසි එකතුව ඇත්තෙන්ම රටේ විශිෂ්ටතම එකතුව ලෙස සැලකේ.
කාසිවල ඇති අනන්‍යතාවය: මස්ස කාසි යනු පොලොන්නරුව, දඹදෙනිය සහ කෝට්ටේ රාජවංශවල බහුල ලෙස නිෂ්පාදනය කළ ලෝහමය කාසි වර්ගයකි. මෙය ශ්‍රී රාජරාජ මස්ස කාසිවල මූල ආකෘතිය බව පැහැදිලිය. එහිදී ලෝහ වශයෙන් රත්තරන්, රිදී, තඹ හෝ සංකර ලෝහ භාවිතා කර ඇති බව පෙනී යයි. මෙහිදී තඹ මිශ්‍රිත ලෝහයෙන් සාදන ලද මස්ස කාසි වැඩි වශයෙන් භාවිත වූ බව අප කළ සමීක්ෂණයේ නිදර්ශකවලින් පැහැදිලි විය.
කාසිවල නිර්මාණය හා සංකේත:
කාසියේ විශ්කම්භය මිලිමීටර් 19.2ක් (අඟල් 0.76ක්) වන අතර, ඝනකම මිලිමීටර් 2.8ක් (අඟල් 0.11ක්) වන අතර, සාමාන්‍ය ස්කන්ධය ග්‍රෑම් 4.54ක් (අවුන්ස 0.160ක්) විය. දාරයේ නිර්මාණය සරල වන අතර, අච්චු අක්ෂ අපගමනය 0° කි.
ඉදිරිපස: කිරීටය දමාගත්, දක්ෂිණාවර්තව හිස යොමා ඇති, ධෝති (වස්ත්‍ර) දරා සිටින සිට සිටින රූපයකි. මෙය පාදවල දෙපසින් ඇති වක්‍ර රේඛාවලින් සහ සමහර විට පාද අතර එකක් හෝ කිහිපයක් සහිතව දක්වා ඇත.
පිටුපස: රූපයක්, දකුණට හිස, කිරීටය දමා ගත්, ආසනයක් (ඇඳ වැනි සිංහාසනයක්) මත තබා ගෙන සිටින අයුරින් නිරූපණය කර ඇත, දිගින් රේඛාවකින් හා හරස් අතට විවිධ සංඛ්‍යාවකින් සමන්විත වන දීර්ඝාකාර රාමුවක් මගින් නිරූපණය කර ඇත.විවිධ වර්ග:
විජයබාහු කාසි ගැටලු: විජයබාහු නමින් කාසි කිහිපයක් තිබූ අතර, ඒවා විජයබාහු II (ක්‍රි.ව. 1186-1187), විජයබාහු III (ක්‍රි.ව. 1232-1236) හෝ විජයබාහු IV (ක්‍රි.ව. 1271-1273) යන රජවරුන්ට අයත් විය හැකිය. මෙම කාසි සියල්ලම එකම ලිපිය භාවිතා කර ඇති බැවින් ඒවා වෙන් කර හඳුනා ගැනීම නාණක විද්‍යාත්මක අභියෝගයකි.
මස්ස කාසි වර්ගවල විවිධත්වය: 12 සිට 15 සියවස දක්වා සිංහල තඹ කාසි 'දඹදෙණි කාසු' ලෙස ජනප්‍රිය වී ඇත්තේ, දඹදෙනිය වෙතින් එනම් මෙම කාසි සැකසූ අවසාන රාජවංශය ගෙනි. වාස්තවයේදී මෙම නිකුතුව රාජවංශ තුනක් පුරා විහිදී ඇත; පොලොන්නරුව, දඹදෙනිය සහ කෝට්ටේ.
පොලොන්නරුව යුගයේ කාසි භාවිතයේ ආර්ථික වැදගත්කම
පොලොන්නරුව යුගයේ කාසි භාවිතය ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික ඉතිහාසයේ වැදගත් පරිච්ඡේදයක් නිරූපණය කරයි:
අස්ථාවරත්වයන් තිබියදීත්, සේද මාර්ගය හරහා ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම තුළින් ලාභ උපයා ගැනීමට, ප්‍රශංසාව දිනා ගැනීමට සහ අපගේ විශිෂ්ට ජාත්‍යන්තර කීර්තිය පවත්වා ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාවට හැකිවිය.
මෙම කාසි එතරම් නිපුණත්වයෙන් නිර්මාණය කර ඇති බව පෙනී යන්නේ, ඕනෑම කෙනෙකුට එක් බැල්මකින් එක් එක් රන් කාසියේ පිරිසිදුබව පැවසිය හැකි වන පරිද්දෙනි. සමහරවිට මෙම කාසි මඟින් ඒවා නිපදවූ අය සහ ඒවා නිපදවන ලද අයගේ සමාජ-ආර්ථික අවශ්‍යතා හා වුවමනා, අරමුණු හා අපේක්ෂා පිළිබඳ නව ආලෝකයක් විහිදුවනු ඇත.
රජා විසින් කාසි නිකුත් කිරීමේදී රන් කාසි, රිදී කාසි සහ තඹ කාසි අවම රන් සහිතව නිකුත් කර ඇති අතර එහිදී රාජ පාලනයේ 15 වන වසරේ රට එක්සත් කිරීමෙන් පසු මෙම කාසි තත්ත්වයෙන් පහළ ලෝහ වලින් නිකුත් කර ඇත.
පොලොන්නරුව කාලය ක්‍රි.ව. 11 සිට 13 සියවස දක්වා පැවති අතර, ක්‍රි.ව. 1055-1110 කාලයට අයත් විජයබාහු I ගේ රන් කහවණු කාසිය දුර්ලභ එකක් ලෙස සැලකේ.
අවසාන නිගමනය
විජයබාහු රන් මස්ස කාසිය පොලොන්නරුව යුගයේ ආර්ථික හා සංස්කෘතික වැදගත්කම පිළිබිඹු කරන ඓතිහාසික නිධානයකි. විජයබාහු I රජතුමා (ක්‍රි.ව. 1055-1110) චෝල ආධිපත්‍යයෙන් ශ්‍රී ලංකාව නිදහස් කරගැනීමෙන් පසු කාසි මත තම නම සටහන් කළ පළමු සිංහල රජු විය. ඔහු පොලොන්නරුව සිය පාලන මධ්‍යස්ථානය ලෙස තෝරාගත් අතර, පසුව සමෘද්ධිමත් ආර්ථික කාල පරිච්ඡේදයකට මඟ පෑදීය.
මෙම කාසි අධ්‍යයනය පැරණි කාලයේ ශ්‍රී ලංකාව ජාත්‍යන්තර වෙළඳාමේ නිරතව සිටි බවටත්, මෙම කලාපයේ එහි වරායන් වැදගත් ප්‍රතිනැවුම් මධ්‍යස්ථාන වූ බවටත් ප්‍රබල සාක්ෂි සපයයි. විජයබාහු රන් මස්ස කාසිය ශ්‍රී ලංකාවේ කාසි ඉතිහාසයේ පමණක් නොව සමස්ත ආර්ථික සහ සාංස්කෘතික උරුමයේද වැදගත් කොටසක් ලෙස සැලකිය යුතුය.
